Trong bất kỳ công việc nào, áp lực luôn là một người bạn đồng hành không thể tránh khỏi. Đó là một phần không thể thiếu của cuộc sống công sở, từ nhân viên mới vào nghề cho đến những nhà lãnh đạo cấp cao. Chúng ta thường có xu hướng tìm kiếm một công việc “nhẹ nhàng” hơn, ít áp lực hơn, nhưng sự thật là không có công việc nào hoàn toàn không có áp lực.

Vấn đề không nằm ở việc công việc nào “nhẹ áp lực” hơn, mà ở lý do bạn chấp nhận và chịu đựng áp lực đó. Một người có thể làm việc 12 giờ một ngày với áp lực cực lớn nhưng vẫn tràn đầy năng lượng vì họ biết rằng áp lực đó đang giúp họ tiến gần hơn đến mục tiêu của mình. Ngược lại, một người khác có thể chỉ phải làm việc 8 tiếng nhưng luôn cảm thấy mệt mỏi, chán nản vì họ không thấy được ý nghĩa đằng sau những áp lực mà họ đang chịu đựng.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của áp lực nghề nghiệp, phân biệt giữa áp lực “đáng” và áp lực “độc hại”, và quan trọng hơn cả, giúp bạn tìm ra lý do của chính mình để đối mặt với áp lực một cách thông minh. Bằng cách hiểu rõ lý do, bạn sẽ biến áp lực thành động lực, và sự nghiệp của bạn sẽ trở nên bền vững hơn bao giờ hết.

Mọi công việc đều có áp lực

Trước hết, chúng ta cần phải chấp nhận một sự thật rằng: áp lực là một phần tất yếu của công việc.

1. Định nghĩa áp lực công việc

Áp lực công việc có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau:

• Áp lực từ KPI và deadline: Đây là áp lực phổ biến nhất, yêu cầu bạn phải hoàn thành công việc với một mức hiệu suất nhất định trong một khung thời gian cụ thể.
• Áp lực từ cấp trên: Cấp trên kỳ vọng bạn sẽ làm việc hiệu quả, đạt được mục tiêu và đóng góp vào thành công chung của đội ngũ.
• Áp lực từ đồng nghiệp: Sự cạnh tranh lành mạnh hoặc không lành mạnh giữa các đồng nghiệp cũng tạo ra một áp lực nhất định.
• Áp lực từ khách hàng: Khách hàng luôn muốn sản phẩm/dịch vụ tốt nhất và nhanh nhất, điều này tạo áp lực trực tiếp lên những người làm dịch vụ.
• Áp lực từ trách nhiệm: Khi chức vụ càng cao, trách nhiệm càng lớn, và áp lực cũng theo đó mà tăng lên.

2. Tại sao áp lực là điều tất yếu?

Áp lực là tất yếu vì công việc luôn gắn liền với mục tiêu, kỳ vọng và sự cạnh tranh. Một công ty cần có mục tiêu để phát triển, một phòng ban cần có mục tiêu để hoạt động, và một nhân viên cũng cần có mục tiêu để phấn đấu. Khi có mục tiêu, sẽ có kỳ vọng, và kỳ vọng tạo ra áp lực. Trong một thị trường cạnh tranh, áp lực là yếu tố giúp bạn và công ty không ngừng cải tiến và tiến lên.

3. Hiểu đúng về áp lực

Điều quan trọng là chúng ta phải hiểu đúng về áp lực. Áp lực không phải lúc nào cũng tiêu cực. Trong một liều lượng vừa đủ, nó có thể trở thành một động lực mạnh mẽ để chúng ta phát triển. Một chút áp lực sẽ giúp chúng ta tập trung hơn, sáng tạo hơn và tìm ra những giải pháp đột phá.

Phân loại áp lực – “Đáng” và “Độc hại”

Không phải mọi loại áp lực đều giống nhau. Chúng ta có thể chia áp lực thành hai loại chính: áp lực đáng (Positive Stress) và áp lực độc hại (Negative Stress).

1. Áp lực đáng (Positive Stress)

Đây là loại áp lực giúp bạn tiến bộ. Nó đến từ những thử thách mà bạn biết là mình có thể vượt qua và sẽ học được nhiều điều từ đó.

• Thúc đẩy học hỏi và sáng tạo: Khi đối mặt với một vấn đề khó, bạn sẽ phải suy nghĩ, tìm tòi và học hỏi để tìm ra giải pháp.
• Nâng cao kỹ năng: Áp lực từ một dự án mới, một nhiệm vụ khó sẽ buộc bạn phải phát triển các kỹ năng cần thiết để hoàn thành nó.
• Ví dụ: Áp lực hoàn thành một dự án quan trọng để được thăng chức. Bạn biết rằng nếu thành công, bạn sẽ có một bước tiến lớn trong sự nghiệp. Áp lực này sẽ khiến bạn làm việc hăng say hơn, nhiệt huyết hơn.

2. Áp lực độc hại (Negative Stress)

Đây là loại áp lực gây ra sự kiệt sức, mất động lực và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

• Gây kiệt sức (burnout): Khi áp lực vượt quá khả năng chịu đựng của bạn, bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi, chán nản và không còn năng lượng để làm việc.
• Mất động lực: Áp lực độc hại thường đến từ những yếu tố ngoài tầm kiểm soát của bạn, khiến bạn cảm thấy bất lực và không muốn cố gắng.
• Ví dụ: Áp lực từ một môi trường toxic, nơi sếp hay chỉ trích, đồng nghiệp hay cạnh tranh không lành mạnh. Áp lực này không mang lại cho bạn giá trị nào, ngoài sự mệt mỏi và tổn thương tinh thần.

Vì sao lý do chịu đựng áp lực quan trọng hơn bản thân áp lực

Bản thân áp lực chỉ là một yếu tố bên ngoài. Điều quyết định áp lực đó là tích cực hay tiêu cực lại nằm ở bên trong bạn – đó là lý do bạn chịu đựng nó.

1. Lý do tạo ra sức bền tinh thần

Khi bạn có một lý do đủ mạnh mẽ, bạn sẽ có sức bền tinh thần để vượt qua mọi khó khăn. Nếu bạn làm việc chăm chỉ, thức khuya để hoàn thành một dự án vì bạn biết rằng dự án đó sẽ giúp bạn có đủ tiền để mua nhà, xây dựng tương lai, thì áp lực đó sẽ trở nên dễ chịu hơn rất nhiều. Lý do chính là ngọn hải đăng giúp bạn không lạc lối trong bão tố.

2. Lý do giúp áp lực trở nên “có ý nghĩa”

Một người cha làm việc vất vả, chịu đựng áp lực từ sếp và khách hàng, nhưng khi về nhà nhìn thấy con cái, ông biết rằng những gì mình đang làm đều là vì tương lai của con. Lúc đó, áp lực không còn là gánh nặng, mà trở thành một sự hy sinh cao cả, một sự đánh đổi có ý nghĩa. Khi bạn làm việc vì một mục tiêu lớn hơn, áp lực sẽ trở thành một phần của hành trình, chứ không phải là đích đến.

3. Lý do không phù hợp sẽ khiến áp lực trở nên vô nghĩa

Ngược lại, nếu bạn chịu đựng áp lực chỉ vì sợ mất việc, sợ bị đánh giá, hoặc vì bị ép buộc, thì áp lực đó sẽ trở nên vô nghĩa và dễ dàng dẫn đến burnout. Bạn sẽ không thấy được giá trị của những gì mình đang làm, và mỗi ngày đi làm sẽ là một ngày đầy khổ sở. Cảm giác bị mắc kẹt, không có lối thoát sẽ bào mòn năng lượng sống của bạn.

Cách xác định “lý do” của bạn

Để biến áp lực thành động lực, bạn cần phải tìm ra “lý do” của chính mình. Đây là một quá trình tự vấn và khám phá bản thân.

1. Đặt câu hỏi cho bản thân

Hãy dành thời gian tĩnh lặng và hỏi bản thân những câu hỏi sau:

• “Tôi chịu áp lực này để đổi lấy điều gì?” Có phải là vì một mức lương cao hơn? Một chức vụ mới? Một kỹ năng mới? Hay đơn giản chỉ là vì tôi yêu công việc này?
• “Giá trị đó có đáng để đánh đổi sức khỏe, thời gian và mối quan hệ?” Mỗi người có một giới hạn chịu đựng khác nhau. Hãy thành thật với bản thân và đánh giá xem sự đánh đổi này có xứng đáng hay không.

2. Liệt kê mục tiêu cá nhân

Hãy viết ra những mục tiêu của bạn, cả ngắn hạn và dài hạn.

• Ngắn hạn: Mục tiêu tài chính (mua một chiếc xe, tiết kiệm cho một chuyến du lịch), mục tiêu kỹ năng (thành thạo một phần mềm mới, học một ngôn ngữ lập trình mới).
• Dài hạn: Mục tiêu sự nghiệp (trở thành trưởng phòng, chuyên gia trong lĩnh vực X), mục tiêu cuộc sống (mua nhà, có một gia đình hạnh phúc). Khi bạn có một danh sách mục tiêu rõ ràng, bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc liên kết áp lực công việc với những mục tiêu đó.

3. Đánh giá mức độ phù hợp

Hãy so sánh áp lực hiện tại với giá trị bạn nhận được.

• Áp lực cao, giá trị cao: Đó là một công việc đáng để bạn cống hiến.
• Áp lực thấp, giá trị thấp: Đó là một công việc ổn định, nhưng có thể không phải là một công việc giúp bạn phát triển.
• Áp lực cao, giá trị thấp: Đây là dấu hiệu của áp lực độc hại. Bạn nên cân nhắc tìm kiếm một công việc khác.

Chiến lược đối mặt với áp lực công việc

Khi đã xác định được lý do, bạn sẽ có những chiến lược phù hợp để đối mặt với áp lực.

1. Quản lý thời gian và ưu tiên

Sắp xếp công việc theo ma trận Eisenhower (quan trọng – khẩn cấp, quan trọng – không khẩn cấp, v.v.) sẽ giúp bạn tập trung vào những việc thực sự quan trọng và giảm bớt áp lực không cần thiết. Đừng ôm đồm quá nhiều việc cùng một lúc.

2. Quản lý năng lượng

Tâm trí và cơ thể là hai yếu tố không thể tách rời. Nếu bạn muốn có đủ sức bền để đối mặt với áp lực, bạn cần phải chăm sóc bản thân.

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Đảm bảo bạn có đủ giấc ngủ.
• Tập thể dục thường xuyên: Vận động là một cách hiệu quả để giải tỏa căng thẳng.
• Ăn uống lành mạnh: Chế độ ăn uống hợp lý sẽ cung cấp năng lượng cho cơ thể và trí óc.

3. Xây dựng kỹ năng giao tiếp

Đôi khi, áp lực đến từ sự hiểu lầm hoặc thiếu rõ ràng. Hãy học cách giao tiếp hiệu quả với sếp và đồng nghiệp.

• Trao đổi với sếp: Nếu bạn cảm thấy quá tải, hãy nói chuyện thẳng thắn với sếp về khối lượng công việc và những khó khăn bạn đang gặp phải. Sếp có thể sẽ hỗ trợ bạn.
• Hợp tác với đồng nghiệp: Đừng ngại nhờ sự giúp đỡ từ đồng nghiệp. Hợp tác là cách tốt nhất để giảm áp lực cho cả đội.

Khi nào nên rời bỏ áp lực

Mặc dù chúng ta nên học cách đối mặt với áp lực, nhưng cũng có những lúc rời bỏ là lựa chọn tốt nhất.

• Khi lý do không còn phù hợp với mục tiêu cá nhân: Sau một thời gian, mục tiêu của bạn có thể thay đổi. Nếu công việc hiện tại không còn phục vụ cho mục tiêu mới, đã đến lúc bạn nên tìm một công việc khác.
• Khi áp lực gây tổn hại sức khỏe và mối quan hệ lâu dài: Sức khỏe thể chất và tinh thần là tài sản vô giá. Nếu áp lực công việc đang gây ra những tổn thương nghiêm trọng, hãy dũng cảm rời đi.
• Khi môi trường làm việc không thay đổi dù đã nỗ lực thích nghi: Nếu bạn đã thử mọi cách để thích nghi, để thay đổi, nhưng môi trường làm việc vẫn độc hại và không có dấu hiệu cải thiện, thì việc rời đi là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân.

Công việc nào cũng áp lực, nhưng chỉ khi bạn hiểu và chấp nhận lý do, áp lực mới trở thành động lực thay vì gánh nặng. Hãy tỉnh táo đánh giá giá trị bạn nhận lại để quyết định tiếp tục hay thay đổi. Đừng bao giờ chịu đựng áp lực một cách vô nghĩa.

Sự nghiệp bền vững không nằm ở việc tránh áp lực, mà ở việc chọn áp lực đáng để chịu đựng. Khi bạn làm việc vì một mục tiêu lớn hơn, áp lực sẽ trở thành một phần của hành trình, chứ không phải là gánh nặng.

Nếu bạn đang tìm kiếm một môi trường làm việc chuyên nghiệp, nơi những nỗ lực của bạn được công nhận, và nơi áp lực được tạo ra để thúc đẩy sự phát triển, hãy khám phá các cơ hội việc làm tại Vũ Thiên Group.

🔎 Xem thêm cơ hội việc làm: https://tuyendung.vuthiengroup.vn/

📩 Gửi CV về: hr@vuthiengroup.vn

Hoặc inbox trực tiếp Fanpage Vũ Thiên Group nếu bạn muốn trò chuyện thêm về chúng tôi và những điều bạn đang tìm kiếm.