Khi “không hợp tính” không còn là chuyện cá nhân

Bạn có từng cảm thấy mỗi ngày đi làm là một cuộc chiến… tâm lý?
Không phải vì công việc quá nặng, mà vì… phải làm việc với một người mình không hề hợp?

Họ không làm gì sai, nhưng bạn vẫn cảm thấy khó chịu:

• Họ nói một câu, bạn đã “cạn lời”
• Giao việc gì, bạn cũng thấy “khó chịu từ trong bụng”
• Chỉ cần nghe tiếng giọng họ vang lên trong phòng họp, bạn đã muốn “log out tâm trí”

Trong môi trường làm việc ngày nay, điều này không còn hiếm gặp – mà đã trở thành một vấn đề phổ biến, nhưng ít được nhìn nhận đúng mức.

Vấn đề là: bạn không thể đòi hỏi mọi người đều giống mình, và bạn không thể đòi thay đổi người khác để làm mình dễ chịu hơn. Bạn chỉ có thể thay đổi chiến lược ứng xử của chính mình.

PHẦN 1: Đâu là nguyên nhân thực sự khiến bạn “không hợp tính” với người khác?

1. Khác biệt hệ giá trị – “chúng ta sống trong hai thế giới”

Ví dụ:

• Bạn đặt sự trung thực lên hàng đầu → Người kia thường nói giảm, né tránh
• Bạn đề cao trách nhiệm và chủ động → Người kia đợi nước tới chân mới nhảy

Dẫn đến: bạn cảm thấy người kia “thiếu đạo đức nghề nghiệp”, còn họ lại nghĩ bạn “quá cực đoan”.

2. Khác biệt về kiểu tính cách (theo MBTI, DISC…)

• Người hướng nội sẽ thấy mệt với người quá náo nhiệt
• Người suy nghĩ lý trí sẽ thấy phiền với người cảm tính, dễ xúc động
• Người theo chủ nghĩa chi tiết sẽ bị stress với người làm việc “tùy hứng”

Khi hai kiểu tính cách đối lập, va chạm là điều tất yếu – nếu không có kỹ năng trung hòa.

3. Thiếu ranh giới trong giao tiếp

Bạn ghét khi người kia nói đùa quá trớn, bình luận về đời tư, “cà khịa” trong các cuộc họp… nhưng bạn không nói ra, và để điều đó tích tụ thành cảm xúc tiêu cực.

Lỗi không nằm ở sự hài hước – mà ở sự thiếu ranh giới rõ ràng.

PHẦN 2: Những hậu quả ngầm nếu bạn không học cách hợp tác với người “không hợp”

A. Với bản thân

• Luôn cảm thấy căng thẳng khi đi làm
• Dễ nổi nóng, mất kiểm soát trong giao tiếp
• Giảm động lực và hiệu suất, vì “làm việc chung với người này là cực hình”

B. Với đồng đội

• Gây mất đoàn kết nội bộ
• Dẫn đến chia phe, tạo ra không khí “lạnh lẽo” trong nhóm
• Ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng dự án

C. Với tổ chức

• Tăng tỷ lệ nghỉ việc, thuyên chuyển
• Gây xói mòn niềm tin vào quản lý nếu không xử lý kịp thời
• Giảm tính chuyên nghiệp và hiệu quả hợp tác liên phòng ban

PHẦN 3: PHÂN TÍCH CHUYÊN SÂU – CÁC KIỂU TÍNH CÁCH DỄ GÂY XUNG ĐỘT

Gợi ý: Làm bài trắc nghiệm MBTI/DISC cho cả nhóm để hiểu nhau hơn

PHẦN 4: KỸ THUẬT GIAO TIẾP VỚI NGƯỜI “KHÔNG HỢP”

I. Giao tiếp phi bạo lực (NVC – Nonviolent Communication)

Gồm 4 bước:

1. Quan sát – “Tôi thấy bạn gửi báo cáo trễ 2 ngày…”
2. Cảm xúc – “… điều đó khiến tôi lo lắng và căng thẳng”
3. Nhu cầu – “Vì tôi cần đủ thời gian để tổng hợp và báo cáo nhóm”
4. Đề xuất – “Bạn có thể gửi trước tối thứ 5 không?”

✅ Không đổ lỗi – chỉ chia sẻ cảm xúc + nhu cầu
✅ Giữ thái độ bình tĩnh – tránh công kích cá nhân

II. Phản hồi kiểu sandwich

1. Khen thật lòng (nội dung cụ thể)
2. Góp ý xây dựng (chỉ nhắm vào hành vi)
3. Khích lệ & kỳ vọng cho lần sau

Ví dụ:

“Mình đánh giá cao nỗ lực của bạn trong phần design lần trước. Có một số chi tiết font chữ hơi khó đọc, nếu được bạn thử dùng tone thống nhất nhé? Mình tin với gu thẩm mỹ của bạn, nhóm mình sẽ có thiết kế chỉn chu hơn nữa!”

PHẦN 5: TÌNH HUỐNG THỰC TẾ VÀ CÁCH GIẢI QUYẾT

Tình huống 1: Quản lý – nhân viên “tư duy trái dấu”

Anh Minh (Quản lý Dự án) rất quyết đoán, logic, kỷ luật cao. Bạn Lan (nhân viên Gen Z) lại thích sáng tạo, không thích bị kiểm soát.

❌ Ban đầu: Cãi nhau vì Lan thường xuyên thay đổi cách trình bày báo cáo
✅ Sau đó: Minh tổ chức 1:1 hàng tuần để Lan đề xuất sáng tạo, nhưng giữ lại “xương sống” kỷ luật. Kết quả: Lan trở thành người thiết kế dashboard tốt nhất team.

Tình huống 2: Đồng nghiệp “một người nhanh – một người chậm”

Chị Hồng luôn muốn xử lý công việc nhanh gọn. Bạn Dũng thì làm việc chậm, cẩn trọng từng chi tiết.

❌ Ban đầu: Hồng phàn nàn Dũng làm việc “rề rà”
✅ Sau đó: Họ chia việc theo đặc điểm – Dũng xử lý số liệu chi tiết, Hồng đảm nhận báo cáo tổng hợp. Hiệu suất nhóm tăng 40%.

PHẦN 6: GÓC NHÌN QUẢN TRỊ – LÀM SAO ĐỂ DOANH NGHIỆP GIẢM MÂU THUẪN NỘI BỘ?

1. Văn hóa phản hồi 360 độ

• Mỗi nhân viên có thể gửi – nhận feedback ẩn danh về đồng nghiệp
• Tạo không gian góp ý tích cực, không “đấu đá”
• Kết hợp coaching 1:1 định kỳ

2. Đào tạo kỹ năng giao tiếp & quản trị xung đột

• Các khóa học nội bộ về giao tiếp, lắng nghe, xử lý cảm xúc
• Mời chuyên gia tâm lý tổ chức workshop: “Hiểu người khác để làm việc hiệu quả hơn”

3. Phân nhóm dự án theo tính cách

• Dựa trên DISC/MBTI, quản lý nên sắp xếp nhóm có tính bù trừ
• Tránh đưa 2 người “cứng đầu như nhau” vào 1 nhóm nếu chưa có giải pháp hoà giải

PHẦN 7: GỢI Ý TÀI NGUYÊN GIÚP PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG ỨNG XỬ

Sách nên đọc:

• “Giao tiếp bất bạo lực” – Marshall B. Rosenberg
• “Những đòn tâm lý trong thuyết phục” – Robert Cialdini
• “EQ – Trí tuệ xúc cảm” – Daniel Goleman

Khóa học nên tham gia:

• Giao tiếp hiệu quả trong công sở – Udemy, Coursera
• Làm việc nhóm hiệu suất cao – Linkedin Learning
• Xử lý xung đột – Harvard ManageMentor

Video / TED Talk nổi bật:

• “The power of vulnerability” – Brené Brown
• “How to speak so that people want to listen” – Julian Treasure
• “Conflict Resolution” – Simon Sinek

KẾT LUẬN: Không hợp tính… không phải là thất bại!

Mọi khác biệt đều có thể trở thành tài sản – nếu bạn biết cách chuyển hóa.

Học cách làm việc với người không hợp tính không chỉ giúp bạn vượt qua khó khăn tức thời, mà còn trang bị cho bạn năng lực lãnh đạo, sự trưởng thành và tư duy thấu cảm – những điều vô giá cho sự nghiệp dài hạn.

“Khả năng hợp tác với người bạn không thích – chính là thước đo đẳng cấp nghề nghiệp của bạn.”